Over de aflevering
Nederlandse huishoudens hebben sinds het eerste kwartaal van dit jaar zo'n 180 miljard euro aan belegd vermogen, zegt De Nederlandsche Bank. Dat is veel geld. Je kan de Nederlandse Staat er een klein half jaartje op laten draaien.
Maar dat is slechts een kleine 12% van 'ons' totaal belegde vermogen. De Nederlandse pensioensector heeft zo'n 1550 miljard euro onder beheer. Dat is nog veel meer geld. En dat vinden mensen van over de hele wereld heel bijzonder.
Grote vissen in het vermogensbeheer kijken niet om naar die 180 miljard euro waarmee huishoudens of hun kleine vermogensbeheerders pruttelen op de beurs. Die bemachtigen liever een stukje van die gigantische bak met pensioengeld. Dat gaat een stuk sneller.
Marc Rowan van Apollo Global Management is zo'n grote vis. Een walvis, kunnen we wel zeggen. Zijn bedrijf beheert wereldwijd zo'n 670 miljard dollar voor pensioenfondsen en andere institutionele beleggers. Daar zou zomaar 40% van de Nederlandse pensioenen in passen!
Dat is wat Marc denkt.
Hij heeft dan ook een goed verhaal. Hij vertelt het aan iedereen die wil luisteren, van regeringsleiders tot pensioenfondsen, van het Noorse Staatsfonds tot Bloomberg-interviewers en zelfs Israëlische ondernemers.
De boodschap: de wereld verandert. Een pensioenbestuurder zou er zomaar eens van kunnen gaan zweten. Want ja, het aantal beschikbare publieke aandelen in de VS is ongeveer door de helft gegaan in de vorige 25 jaar. En ja, vermogensbeheerders verliezen massaal van de index. Bovendien zijn die indexen ook nog eens hypergeconcentreerd, met voornamelijk winsten van tech-aandelen als Apple, Alphabet, Meta, Microsoft, Nvidia en Amazon.
Ja, banken zijn zo streng gereguleerd tegenwoordig dat ze zich terugtrekken uit de schuldfinanciering voor zo'n beetje de hele samenleving. Ze beslaan nog maar 30% van de schuldmarkt in de VS.
En ja: de bullmarkt in obligaties is over. Na veertig jaar dalende rentes is er een nieuw tijdperk aangebroken. Sterker nog, de liquiditeit van institutionele blokken obligaties laat tegenwoordig enorm te wensen over. Soms duurt het dagen om ze van de hand te doen.
Het tijdperk van lage rentes en permanente wind in de rug is voorbij.
Dat zegt Rowan allemaal om institutionele beleggers naar zich toe te trekken.
Zijn punt: waarom zou u als pensioenbeheerder voor 60% in aandelen en een klein plukje risicovoller spul zitten, en voor 40% in doodsaaie obligaties? Waar heeft u al die liquiditeit voor nodig, en hoeveel liquiditeit is er überhaupt nog over in de markt?
Waarom is de klassieke '60/40'-portefeuille (of een variatie erop) nou zo'n geaccepteerde wijsheid in een wereld die helemaal niet meer zo liquide is wat betreft obligaties, in een wereld waarin vermogensbeheerders maar zelden de index verslaan, terwijl diversificatie helemaal niet meer zo vanzelfsprekend is met al die concentratie en het afnemende aantal aandelen? Hoe vaak wilt u eigenlijk aandelen kopen met een koerswinstverhouding van 45, zoals tech-aandelen tegenwoordig al snel aantikken?
En zo kan hij nog even doorgaan. Breng uw pensioengeld eens naar een alternatieve beheerder zoals Marc, is de boodschap. U belegt toch al voor de lange termijn, dus mag er best wat meer naar private equity, hedgefondsen, durfkapitaal en de gigantische markt voor bedrijfsleningen. U gaat ze morgen toch niet verkopen, beste pensioenbestuurder. En als u dat wel zou willen doen, blijkt de hele wereld gecorreleerd met zichzelf en dalen alle prijzen. Dus wat heeft u nou aan liquiditeit?
Het klinkt allemaal logisch. Het zou zomaar zo kunnen zijn dat dit soort Amerikaanse argumenten aan gaan slaan in Nederland, want ook in Nederland financieren banken steeds minder. En ook in Nederland zijn aandeelmarkten steeds geconcentreerder. En ook in Nederland neemt men deel aan de wereldwijde obligatiehandel, die inderdaad steeds minder liquide wordt.
Maar dat betekent niet dat Marc Rowan meteen gelijk moet krijgen. Hij zegt namelijk maar weinig over de kosten en risico's van een financiële wereld die compleet in de private investeringen gaat zitten.
Want alternatieve beleggers, waaronder private equity, tuigen vaak fondsstructuren op waardoor managers niet alleen betaald krijgen om te bestaan (via de 1-2% management feedie er per jaar wordt gerekend) maar ook betaald krijgen om mee te investeren. Deze managers verdienen mee aan hun eigen fondsen via bonussen en via het fenomeen carried interest. Vrij vertaald: als een manager in de private equity zo lang mogelijk zijn bedrijf vasthoudt en dat bedrijf zo hoog mogelijk waardeert, wordt hij of zij het best beloond. En dat gaat natuurlijk een stuk makkelijker als de prijs van je bedrijf niet elke dag op de beurs van kleur verschiet.
Dat verklaart het feit dat private equity, hedgefondsen en andere alternatieve investeerders op een gigantische berg bedrijven zitten die maar niet verkocht wordt, terwijl beurskoersen records aantikken. Het gaat om rond de 30.000 bedrijven met een waarde van meer dan 3000 miljard dollar bij elkaar. Bain & Co brengt elk jaar een private equity rapport uit, en het meest recente rapport was niet mals. Conclusie: private equity is zich eigenlijk te buiten gegaan aan lage rentes en hoge waarderingen, waardoor een verkoop tegen de lagere waarderingen van nu niet zoveel oplevert aan fees. En dus zit de markt vast.
Hedgefondsen ervaren wat dat doet met hun klanten. Ze krijgen zélf minder geld te beheren omdat grote klanten minder verdienen aan hun investeringen in private equity.
Bovendien besteden pensioenfondsen en andere institutionele beleggers hun onderzoek graag deel uit aan de publieke markten. De beurs is grillig, maar ook nog enigszins gediversificeerd en gereguleerd. En toezichthouders hebben grote moeite om de markt voor bedrijven buiten de beurs in de gaten te houden.
Kortom: moeten Nederlandse pensioenfondsen hun onderzoek gaan uitbesteden aan partijen als Apollo, met hoge kosten, het fenomeencarried interest, minder regulering én minder liquiditeit in het achterhoofd? Moet pensioengeld verdwijnen in een private wereld die veel hogere kosten maakt en veel minder transparant is? Moeten obligatiemanagers van deze pensioenfondsen enkel leunen op rapporten van de kredietbeoordelaars die markten in 2008 zo teleurstelden?
Daar valt over te twijfelen.
Beursnerd en Beursnerd XL
Iedere werkdag iets na elf uur werpt de Beursnerd in gesprek met presentator Thomas van Zijl een blik op de AEX, waarbij hij of zij de diepgang niet schuwt. Daarnaast is er donderdag om tien voor twaalf een langere beursanalyse. Die neemt Beursnerd XL Jochem Visser voor zijn rekening.
